Czy pieniądz cyfrowy to przyszłość? Jaką rolę odgrywa zrównoważona bankowość i jak zapewnić stabilność na rynkach finansowych? – to przykłady tematów, które zgłębiają naukowcy z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Tydzień Pieniądza otwiera trzecią dziesiątkę 50 Tygodni w Mieście Nauki.

– Pieniądz od zawsze znajduje się w centrum zainteresowania badaczy – głównie finansistów, ale i przedstawicieli innych dziedzin nauki np. psychologii. Można więc patrzeć na niego w sposób wielowymiarowy. Jednocześnie w naszej kulturze i wśród naszego społeczeństwa pieniądz ciągle pozostaje tematem tabu. Dlatego tym bardziej warto o nim mówić – podkreśla dr Łukasz Szewczyk z Katedry Bankowości i Rynków Finansowych na Wydziale Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach – kurator Tygodnia Pieniądza.

Pieniądz podstawą analiz finansowych i gospodarczych

Główną kategorią, w jakiej rozpatruje się temat pieniądza jest ta ekonomiczna. – Analizujemy pieniądz w kontekście finansów przedsiębiorstw oraz czynników wpływających na strategię finansową przedsiębiorstwa. Przedmiotem zainteresowania są także szeroko pojęte metody i zastosowanie wielowymiarowej analizy statystycznej, analizy danych ilościowych i jakościowych, w których pieniądz jest niewątpliwie jednym z najistotniejszych parametrów – podaje dr Aleksandra Nocoń z Katedry Bankowości i Rynków Finansowych na Wydziale Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach – producentka Tygodnia Pieniądza.

Dodaje, że ważnym obszarem jest również rachunkowość wykorzystująca pieniądz jako miarę, sztukę rejestracji, klasyfikowania i odpowiedniego sumowania transakcji i zdarzeń, przynajmniej częściowo mających charakter finansowy, a także interpretowania uzyskanych rezultatów.

– Ponadto, niezwykle ciekawe badania naukowe dotyczą pieniądza w kontekście bankowości i rynków finansowych. Pieniądz występuje tam bowiem jako przedmiot oszczędności, inwestowania oraz obrotu. Bada się w nich proces emisji pieniądza z perspektywy banku centralnego oraz proces jego kreacji, który dokonuje się w sektorze bankowym. Banki przyjmują pieniądze w formie depozytów, a następnie wykorzystują je udzielając innym kredytów. Rynki finansowe to z kolei przestrzeń, gdzie pieniądz można pomnażać, inwestując w klasyczne, a obecnie także innowacyjne instrumenty finansowe, o różnym poziomie ryzyka, a tym samym potencjalnej stopie zwrotu – tłumaczy dr Aleksandra Nocoń.

Jej zainteresowania naukowe oraz prowadzone badania i publikacje koncentrują się głównie wokół bankowości centralnej oraz polityki monetarnej, bankowości komercyjnej, rynków finansowych, dyscypliny regulacyjnej w sektorze bankowym, a także aspektów finansowania jednostek i instytucji kultury.

Współczesny pieniądz

Współczesny pieniądz oraz innowacje dokonujące się za jego pośrednictwem to kolejny przykład zagadnienia, jakim zajmują się naukowcy z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, badając m.in. pieniądz elektroniczny, transakcje bezgotówkowe, dynamiczny rozwój innowacyjnych metod płatności oraz pieniądz wirtualny.

– W Polsce wciąż jeszcze znacząca część transakcji dokonywana jest przy użyciu gotówki, jednak od ponad dekady obserwowany jest trend rosnącego znaczenia płatności bezgotówkowych takich jak: płatności kartą płatniczą, płatności online, z wykorzystaniem – niezwykle lubianego szczególnie wśród młodych ludzi – BLIKa czy internetowe zlecenia przelewu bankowego – opowiada producentka Tygodnia Pieniądza.

Ponadto, naukowcy i eksperci coraz szerzej interesują się pieniądzem cyfrowym (CBDC – Central Bank Digital Currency). Pieniądz cyfrowy banku centralnego jest jedną z form pieniądza emitowaną w formie cyfrowej przez bank centralny, która w przyszłości może służyć jako prawny środek płatniczy. Na świecie funkcjonują obecnie jedynie cztery detaliczne, a więc powszechnie dostępne CBDC: na Bahamach, we wschodnich Karaibach, w Nigerii oraz na Jamajce. Pozostałe kraje podchodzą do CBDC jednak z dużą ostrożnością, prowadząc jedynie projekty analityczne oraz badania pilotażowe – tłumaczy dr Aleksandra Nocoń.

Pieniądz a zrównoważony rozwój

Jak podkreślają naukowcy, coraz więcej uwagi poświęca się także badaniom nad pieniądzem z perspektywy wyzwań zrównoważonego rozwoju, koncepcji ESG (Environmental, Social, Governance), potrzeby zahamowania zmian klimatycznych i osiągnięcia neutralności klimatycznej.

– W tym kontekście analizuje się racjonalne wykorzystanie pieniędzy przez przedsiębiorstwa na inwestycje zrównoważone, niskoemisyjne, przyjazne środowisku. Badamy zmiany dokonujące się w obszarze zrównoważonych finansów. Przedmiotem zainteresowania są przemiany oferty produktów i usług bankowych, w której odchodzi się od finansowania branż i podmiotów wysokoemisyjnych na rzecz projektów odpowiedzialnych społecznie, zgodnych z koncepcją ESG. Bada się więc zrównoważoną bankowość oraz dokonujące się zazielenienie oferty produktowo-usługowej banków – podaje producentka Tygodnia Pieniądza.  

Autorka: Agnieszka Kliks-Pudlik

Pełny program Tygodnia Pieniądza znajduje się na stronie wydarzenia.