Liczba stulatków w Polsce rośnie i – według szacunków – nadal będzie. Stan zdrowia stuletnich mieszkańców województwa śląskiego zbadali naukowcy ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach m.in. wykazując, że lekkie nadciśnienie zmniejsza ryzyko demencji. Tydzień Starości jest 22. spośród 50 Tygodni w Mieście Nauki.

– Szybko rosnąca grupa osób stuletnich wymaga ciągłego pogłębiania wiedzy na temat ich zdrowia, chorób starszego wieku i generalnie na temat całościowego podejścia do pacjenta geriatrycznego. Wyniki naszych badań mogą więc być pomocne w przygotowaniu wytycznych opieki medycznej nad stulatkami – podkreśla dr hab. n. med. Agnieszka Batko-Szwaczka, specjalistka geriatrii i kuratorka Tygodnia Starości.

Lekkie nadciśnienie – nie takie złe

 W ramach projektu pt. „Ocena stanu zdrowia osób w starszym wieku ze szczególnym uwzględnieniem czynności ściany naczyniowej”, którego kierownikiem był prof. dr hab. Jan Szewieczek, naukowcy z SUM przebadali 89 osób w wieku od 99 do 105 lat.

– Analiza wyników wykazała, że w tej grupie wieku większe ciśnienie tętnicze (w przedziale łagodnego nadciśnienia) związane jest z lepszym stanem czynnościowym umysłowym i fizycznym oraz większym prawdopodobieństwem przeżycia kolejnych 180 dni – podkreśla naukowczyni, która kieruje Oddziałem Geriatrii Górnośląskiego Centrum Medycznego w Katowicach, Kliniką Geriatrii Katedry Chorób Wewnętrznych Wydziału Nauk o Zdrowiu w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego oraz jest konsultantką wojewódzką ds. geriatrii w woj. śląskim.

Badacze określili także m.in. prognostyczne znaczenie wybranych wskaźników stanu zapalnego i niektórych wskaźników elektrokardiograficznych dla prawdopodobieństwa przeżycia 360 dni.

Przeanalizowali też samo leczenie stosowane u stulatków – tutaj wyniki wykazały częste odstępstwa od kryteriów Beersa, STOPP i START (to wytyczne farmakologiczne dla leczenia geriatrycznego, które mają m.in. minimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych w wyniku łączenia pewnych substancji z różnych leków).

Wyższe wykształcenie a demencja

Publikacje wyników tego projektu (początkowo finansowanego w ramach środków własnych SUM, a później z grantu Narodowego Centrum Nauki) zostały zauważone w międzynarodowym środowisku geriatrów m.in. przez Międzynarodowe Konsorcjum Badań Stulatków (ang. International Centenarian Consortium – ICC).

W ramach tego konsorcjum działa grupa robocza ds. demencji (ICC-Dementia), która m.in. bada częstość występowania i czynniki ryzyka demencji wśród stulatków z całego świata. Demencja (inaczej: otępienie) to zespół objawów wynikających z nieprawidłowej pracy mózgu takich jak m.in. utrata pamięci czy zdolności uczenia się.

I właśnie tego tematu dotyczyła metaanaliza przeprowadzona przez ICC-Dementia, która objęła 18 projektów badawczych z 11 krajów – w tym polskie badania zespołu z SUM. Zebrano dane od blisko 4,5 tys. osób w wieku powyżej 95 lat; z czego 79% stanowiły kobiety.

– Metaanaliza wykazała, że w tym przedziale wieku otępienie występuje u 53,2% kobiet oraz 45,5% mężczyzn, z częstością zwiększającą się z wiekiem. Potwierdziła też nasze obserwacje, że nadciśnienie u osób stuletnich związane jest z mniejszym ryzykiem otępienia – podkreśla Agnieszka Batko-Szwaczka.

Potwierdziło się również, że wyższy poziom wykształcenia zmniejsza ryzyko wystąpienia demencji.

Ponadto wyniki wykazały, że demencja nie była związana z cukrzycą, zaburzeniami wzroku i słuchu, paleniem tytoniu i wskaźnikiem masy ciała (BMI).

Autorka: Agnieszka Kliks-Pudlik

Pełny program wydarzenia znajduje się na stronie Tygodnia Starości.