Taniec to bardzo szerokie zjawisko rozumiane m.in. jako element sztuki, artystyczna forma komunikacji czy forma aktywności ruchowej. Zgłębianiem wiedzy na temat tańca pod różnymi aspektami zajmują się naukowcy z Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach. Tydzień Tańca jest 39. spośród 50 Tygodni w Mieście Nauki.

- Taniec, który towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów, we współczesnym świecie spełnia bardzo różnorodne funkcje. Rozumiany jako źródło emocji, przeżyć estetycznych, duchowych i intelektualnych stanowi istotny element sztuki, kultury masowej i rozrywki, a także działań psychoterapeutycznych. Jako artystyczna forma komunikacji międzyludzkiej, taniec pełni ważne funkcje społeczne, patriotyczne, narodowościowe i obrzędowe, zarówno w odniesieniu do jednostek, jak i różnorodnych społeczności ludzkich. A z punktu widzenia nauk biologiczno-medycznych taniec jest formą aktywności ruchowej, która oddziałuje na sferę biologiczną człowieka i stąd wynika jego rola w sporcie, w rekreacji, w działaniach prozdrowotnych i terapeutycznych – wskazuje kurator Tygodnia Tańca dr Artur Fredyk z Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach.

ŚCISŁA WSPÓŁPRACA

Dr Artur Fredyk dodaje, że to wielokontekstowe znaczenie tańca dla człowieka znajduje odzwierciedlenie w różnorodności opracowań naukowych, wśród których znajdują się rozważania teatrologów i muzykologów, filozofów, socjologów, etnografów, specjalistów z zakresu kultury fizycznej oraz nauk medycznych i biologicznych. 

Zwraca również uwagę na ścisłą współpracę środowiska tancerzy m.in. z przedstawicielami nauk o kulturze fizycznej czy nauk o zdrowiu. 

- Przykładowo, w profesjonalnych szkoleniach tancerzy wykorzystuje się współczesną wiedzę z zakresu nauki o motoryczności człowieka (antropomotoryki, kinezjologii biomechaniki tańca), fizjologii wysiłku fizycznego i treningu sportowego, a także wiedzę dotyczącą kształtowania ciała poprzez właściwe odżywianie i wspomaganie dietetyczne, zabiegi odnowy biologicznej oraz różnorodne formy treningu fizycznego i mentalnego – opowiada dr Artur Fredyk, który zajmuje się badaniem motoryczności człowieka w zakresie technik tanecznych. 

TANIEC W NAUCE

Różnorodność zagadnień naukowych poświęconych tańcu została pokazana w monografiach, których współredaktorem jest dr Artur Fredyk. To m.in. „Taniec, rytm, muzyka w nauce i praktyce” z 2014 r. (red. Artur Fredyk i Ewelina Smol), a także „Taniec i sztuki pokrewne w nauce i praktyce” z 2016 r. i „Teoretyczno-praktyczne i empiryczne aspekty tańca” z 2019 r. (red. Artur Fredyk i Jacek Polechoński). 

W tej najnowszej publikacji znalazły się m.in. opisy badań nad oceną sprawności funkcjonalnej dziewczyn uprawiających taniec mażoretkowy i nowoczesny. Po analizie wyników stwierdzono nieznacznie wyższy poziom sprawności funkcjonalnej u dziewcząt uprawiających taniec nowoczesny w porównaniu do mażoretek. 

Innym przykładem jest praca (analiza przypadku) na temat porównania struktury piruetu wykonanego w stronę preferowaną i niepreferowaną. Wyniki przeprowadzonych badań wskazały, że wykonanie piruetu w stronę preferowaną trwa krócej oraz że wartości parametrów kinematycznych różnią się w poszczególnych fazach piruetów wykonywanych w obie strony. 

Kolejne opracowanie badawcze dotyczy typu budowy somatycznej (m.in. wysokość czy masa ciała) i udziału tkanki tłuszczowej u 10-letnich dziewczyn rozpoczynających naukę w szkole baletowej. Analiza wyników wykazała, że badane dziewczyny w zestawieniu z grupą porównawczą wyróżniały się lżejszą budową ciała, mniejszymi wymiarami szerokościowymi i obwodowymi oraz mniejszą grubością tkanki tłuszczowej podskórnej. Przyszłe tancerki charakteryzowała również bardziej smukła budowa ciała – podali autorzy publikacji. 

Badacze pochylili się również nad porównaniem wybranych testów sprawności fizycznej oraz parametrów somatycznych dziewczyn uprawiających hip-hop, taniec współczesny oraz taniec towarzyski. Badania wykazały, że rodzaj uprawianego tańca różnicuje sprawność fizyczną badanych dziewczyn, a tancerki istotnie różnią się między sobą pod względem budowy somatycznej.

- Już na podstawie tych kilku przykładów widać, jak złożone i różnorodne jest to zagadnienie badawcze i teoretyczne. W kontekście nauki taniec jest niezwykle rozwojową dziedziną – podsumowuje dr Artur Fredyk. 

Autorka: Agnieszka Kliks-Pudlik

Pełny program Tygodnia Tańca na stronie wydarzenia.