Roboty mobilne, przemysłowe, medyczne, autonomiczne, edukacyjne – przykłady ich zastosowań we współczesnym świecie można znaleźć w wielu obszarach życia. Wkład w rozwój tych nowoczesnych technologii mają również naukowcy z uczelni tworzących Konsorcjum Akademickie – Katowice Miasto Nauki. Tydzień Robotów jest 45. spośród 50 Tygodni w Mieście Nauki.

- Od dużych robotów przemysłowych, poprzez autonomiczne pojazdy, „roboty psy”, roboty grające w szachy, łaziki, drony aż po ultraprecyzyjne maszyny wykorzystywane w medycynie. Roboty zmieniają nasz świat i wciąż odkrywają nowe możliwości do kolejnych działań. To niezwykle różnorodna dziedzina rozwoju technologii i nauki – podkreśla kuratorka Tygodnia Robotów dr inż. Aldona Rosner, kierownik Działu Kształcenia i Popularyzacji Nauki w Centrum Kształcenia Ustawicznego, filii Politechniki Śląskiej. 

Studenci w (naukowej) akcji 

Jedną z akademickich grup, która zajmuje się tworzeniem i rozwojem robotów są studenci skupieni w kołach naukowych działających na różnych wydziałach Politechniki Śląskiej. 

Wśród nich można wymienić działające przy Katedrze Podstaw Konstrukcji Maszyn Studenckie Koło Naukowe Zastosowania Metod Sztucznej Inteligencji AI-METH. Jedna z drużyn – Silesian Phoenix – pracuje nad łazikiem marsjańskim – obecnie to Phoenix III. Zespół na swoim koncie ma udziały w międzynarodowych prestiżowych zawodach typu European Rover Challenge. 

Z kolei na wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki działa Studenckie Koło Naukowe Control Engineers. Obszary ich działalności obejmują: robotykę, elektronikę, mechanikę, systemy wbudowane i sztuczną inteligencją. Jeden z ich projektów dotyczy zbudowania robota typu delta do automatycznego sortowania batonów czekoladowych, wykorzystującego zaawansowany system wizyjny oraz nowoczesne technologie sterowania. 

- Natomiast na Wydziale Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej skonstruowano robota grającego w szachy, wyposażanego w algorytmy sztucznej inteligencji. A Wydział Elektryczny może pochwalić się wieloma robotami manipulacyjnymi – dodaje Aldona Rosner.

W powietrzu, w automacie i pod wodą

Rozwój bezzałogowych statków powietrznych (dronów) postępuje w bardzo szybkim tempie. Z tymi technologiami i nad ich rozwojem pracują naukowcy z kilku wydziałów Politechniki Śląskiej: Mechanicznego Technologicznego, Transportu i Inżynierii Lotniczej, Automatyki, Elektroniki i Informatyki oraz Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej. 

Przykładem międzywydziałowego koła naukowego z obszaru obiektów latających jest High Flyers, które skupia studentów pasjonujących się dronami, lotnictwem, robotyką i programowaniem. Zespół odnosi sukcesy w konkursach i zawodach m.in. w Droniadzie GZM.  

- A jak już lecieć, to dlaczego nie w kosmos? Pracownicy Politechniki Śląskiej współpracują z KP Labs oraz Politechniką Poznańską, tworząc wspólnie rozwiązania robotyczne, wyposażone w sztuczną inteligencję, z przeznaczeniem do eksploracji kosmosu. Ponadto, m.in. absolwenci PŚ opracowali roboty podwodne i nawodne (SR Robotics), wykorzystywane do badania akwenów, wykonywania prac podwodnych oraz poszukiwania obiektów niebezpiecznych zalegających na dnie – opowiada kuratorka Tygodnia Robotów.

Roboty to też pojazdy autonomiczne. Przykładem może być pierwszy polski autonomiczny minibus, który powstał  przy współpracy naukowców Politechniki Śląskiej z gliwicką firmą Blees. Pojazdem kieruje zdalny operator. Pierwsze testy m.in. na gliwickim kampusie uczelni przeszły pozytywnie. 

Ponadto, pracownicy Politechniki Śląskiej prowadzą swoje badania w różnych laboratoriach z dziedziny robotyki. Przykładem takiej nowej przestrzeni, otwartej przed rokiem wspólnie z firmą AIUT, jest Laboratorium Autonomicznych Robotów Mobilnych. 

Roboty w medycynie

Roboty medyczne to z jedna z najprężniej rozwijających się gałęzi robotyki. Wspomagają wykonywanie niektórych czynności medycznych, zwiększają precyzję lekarza np. podczas operacji chirurgicznej albo zastępują rolę asystenta w trakcie operacji. 

Myśląc o osiągnięciach polskiej robotyki medycznej pierwszym skojarzeniem jest Robin Heart - pierwszy polski robot chirurgiczny przeznaczony do operacji serca, którego pomysłodawcą i głównym konstruktorem jest dr hab. n. med. Zbigniew Nawrat z Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Obecnie trwają prace nad wersją robota wyposażonego w sztuczną inteligencję - Robin Heart AI. 

Z kolei przykładem najnowocześniejszego robota do operacji raka prostaty jest robot da Vinci, który wykorzystują pracownicy SUM i lekarze w Szpitalu Klinicznym nr 1 w Zabrzu. Dzięki swojej ultraprecyzyjności, robot ogranicza niepożądane działania podczas i po zabiegu. 

- Jak medycyna to też rehabilitacja – naukowcy i absolwenci Politechniki Śląskiej opracowują również roboty rehabilitacyjne. Przykładem jest egzoszkielet i robot rehabilitacyjny Luna dla pacjentów ortopedycznych i neurologicznych – wskazuje Aldona Rosner. 

Autorka: Agnieszka Kliks-Pudlik

Pełny program Tygodnia Robotów można przeczytać na stronie wydarzenia.